اجرای قانون مالیات تکمیلی در عمان
در تاریخ ۳۱ دسامبر ۲۰۲۴، سلطنت عمان با صدور فرمان سلطنتی شماره ۷۰/۲۰۲۴ قانونی را به تصویب رساند که از ابتدای سال ۲۰۲۵ لازم‌الاجرا خواهد بود. این قانون که به «قانون مالیات تکمیلی» معروف است، با هدف تطبیق با چارچوب‌های سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) و به‌ویژه اقدامات موسوم به «ستون دوم» (Pillar Two) وضع شده است. این اقدامات برای مقابله با فرسایش پایه مالیاتی و انتقال سود (BEPS) طراحی شده‌اند.
بر اساس این قانون، تمامی شرکت‌های چندملیتی (MNEs) که در عمان فعالیت دارند، باید اطمینان حاصل کنند که مالیات مؤثر پرداختی آن‌ها حداقل ۱۵ درصد باشد. در غیر این صورت، مشمول پرداخت «مالیات تکمیلی» خواهند شد که تفاوت بین نرخ واقعی پرداختی و این حداقل تعیین‌شده را پوشش می‌دهد.
دامنه شمول قانون
در این قانون، واژه «واحد مؤلفه‌ای» (Constituent Entity) به هر واحدی از یک شرکت چندملیتی اطلاق می‌شود که در عمان فعالیت می‌کند، مانند شرکت‌های فرعی، شعب یا دفاتر دائمی. مشمولان این قانون، شرکت‌هایی هستند که:
- در دو سال از چهار سال مالی اخیر، درآمد تلفیقی بالای ۷۵۰ میلیون یورو (حدود ۳۰۰ میلیون ریال عمان) داشته‌اند.
- در بیش از یک حوزه قضایی (کشور) فعالیت دارند، یعنی دارای ساختار فراملی هستند.
تاریخ اجرا و سال مالی
قانون از اول ژانویه ۲۰۲۵ لازم‌الاجرا است و شرکت‌ها باید آمادگی اجرای آن را از همین تاریخ داشته باشند. سال مالی، بر اساس دوره گزارشگری مالی شرکت مادر نهایی (UPE) تعریف می‌شود. در صورتی که این سال بیش یا کمتر از ۱۲ ماه باشد، آستانه درآمدی نیز به تناسب تنظیم خواهد شد.
نرخ مالیاتی و سازوکار اعمال مالیات تکمیلی
این قانون با هدف جلوگیری از انتقال سود به کشورهایی با نرخ مالیاتی پایین، نرخ مالیات مؤثر حداقل ۱۵ درصد را تضمین می‌کند. اگر نرخ مالیات پرداخت‌شده توسط یک واحد مؤلفه‌ای کمتر از این حد باشد، ما‌به‌التفاوت از طریق قانون جذب درآمد (Income Inclusion Rule – IIR) اعمال می‌شود.
تعهدات مالیاتی شرکت‌ها
- سرمایه‌گذاری‌های ورودی به عمان: واحدهای مؤلفه‌ای در عمان مشمول قانون هستند، مگر اینکه IIR در سطح شرکت مادر نهایی اعمال شود.
- سرمایه‌گذاری‌های خروجی از عمان: اگر شرکت مادر، شرکت واسط یا شرکت با مالکیت جزئی در عمان دارای واحدهایی با مالیات پایین در خارج از کشور باشند، باید مالیات تکمیلی را برای آن واحدها محاسبه کنند، مشروط به عدم اجرای IIR در سطح بالاتری.
نهادهای معاف از قانون
بر اساس قواعد جهانی GloBE، برخی نهادها از شمول این قانون مستثنی هستند:
- نهادهای دولتی و عمومی
- سازمان‌های بین‌المللی
- نهادهای غیرانتفاعی
- صندوق‌های بازنشستگی
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری و املاک که شرکت مادر نهایی تلقی می‌شوند.
اقدامات موردنیاز شرکت‌ها
۱. ارزیابی شمولیت قانون
شرکت‌ها باید فوری بررسی کنند که آیا مشمول IIR هستند یا خیر. این بررسی شامل تحلیل تأثیرات مالی، ارزیابی شکاف‌های سیستمی و اطلاعاتی، و شناسایی معافیت‌ها یا تسهیلات ممکن است.
۲. رعایت الزامات افشا در سال مالی ۲۰۲۴
با توجه به استاندارد حسابداری بین‌المللی IAS 12، شرکت‌ها باید پروفایل مالیاتی مربوط به ستون دوم را در افشای مالی سال ۲۰۲۴ منعکس کنند.
۳. برنامه‌ریزی برای گزارش‌های میان‌دوره‌ای و پایان سال
- آماده‌سازی برای افشای مالی سه‌ماهه اول ۲۰۲۵
- تنظیم نقشه راه برای محاسبه و ارائه اظهارنامه‌های IIR در پایان سال
۴. گزارش کشوری به کشوری (CbCR)
برای استفاده از تسهیلات ایمن‌ساز CbCR، گزارش‌ها باید با معیارهای خاصی تطابق داشته باشند.
۵. بازبینی سیاست‌های قیمت‌گذاری انتقالی (Transfer Pricing)
شرکت‌ها باید ساختار قیمت‌گذاری درون‌گروهی را بر اساس اصل طول بازو (Arm’s Length) بازبینی و تطبیق دهند، زیرا این موارد در مقررات آتی مشخص خواهد شد و تأثیر مستقیم بر مالیات تکمیلی خواهد داشت.
در نهایات با اجرای قانون مالیات تکمیلی در عمان، شرکت‌های چندملیتی باید بلافاصله فرآیند ارزیابی، برنامه‌ریزی و تطبیق با قوانین جدید را آغاز کنند. آمادگی برای اجرای این قانون نه تنها از منظر رعایت قانون، بلکه برای جلوگیری از جرائم و تبعات مالیاتی آتی بسیار حیاتی است. همچنین نظارت مداوم بر مقررات تکمیلی و راهنمایی‌های آینده مقامات مالیاتی عمان نقش مهمی در حفظ انطباق خواهد داشت.